حدیث 390 ـ علامات نادان
عنه عليه السلام : إنَّ الجاهِلَ مَن عَدّ نَفسَهُـ بما جَهِلَ مِن مَعرفَةِ العِلمِ ـ عالِما ، وبِرَأيهِ مُكْتَفيا ، فمَا يَزالُ للعُلماءِ مُباعِدا وعَلَيهِم زارِيا ، ولِمَن خَالفَهُ مُخَطِّئا ، ولِمَا لَم يَعْرِفْمِن الاُمورِ مُضَلِّلاً ، فإذا وَردَ علَيهِ مِن الاُمورِ ما لَم يَعْرِفْهُ أنْكَرَهُ وكَذّبَ بهِ وقالَ بجَهالَتِهِ : ما أعْرِفُ هذا ! وما أراهُ كانَ ! وما أظُنُّ أنْ يَكونَ ! وأنّى كانَ ؟! وذلكَ لِثِقَتِهِ بِرَأْيِه وقِلَّةِ مَعْرِفَتِهِ بجَهالَتِهِ ! فمَا يَنْفَكُّ بما يَرى مِمّا يَلْتَبِسُ علَيهِ رأيُهُ مِمّا لا يَعْرِفُ للجَهلِ مُسْتَفيدا ، وللحقِّ مُنكِرا ، وفي الجَهالَةِ مُتَحيِّرا ، وعن طَلَبِ العِلمِ مُسْتَكبِرا . امام على عليه السلام : نادان كسى است كه خود را ـ بهآنچه نمىداند ـ دانا شمارد و به رأى و نظر خود بسنده كند و پيوسته از دانشمندان دورى كند و از آنان عيب و ايراد گيرد ومخالفان خود را بر خطا داند و آنچه را نفهميده گمراه كننده شمارد. هرگاه به مطلبى برخورَد كه آن را نمىداند منكرش شود و آن را دروغ شمارد و از روى نادانى خود گويد: من چنين چيزى را نمىشناسم و فكر نمىكنم كه وجود داشته باشد و گمان نمىكنم وجود داشته باشد و كجا چنين چيزى هست؟! و اين از آن روست كه به نظر خود اعتماد دارد و از نادانى خويش بىخبر است! از اينرو به سبب نادانى خويش پيوسته از جهل بهرهمند شود و حقّ را انكار كند و در نادانى سرگشته ماند و از طلب دانش تكبر ورزد. منبع: تحف العقول : 73 .
فهرست منتخب میزان الحکمه 390 ـ علامات نادان حديث و آيات
|
