حدیث 629 ـ معناى «اختلاف امت من رحمت است»

معاني الأخبار عن عبد المُؤمِن الأنصاريّ : قلت للإمامِ الصّادقِ عليه ‏السلام : إنّ قَوما رَوَوا أنَّ رسولَ اللّه‏ِ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله قالَ : إنّ اخْتِلافَ اُمَّتي رَحمَةٌ؟ فقالَ : صَدَقوا . قلتُ : إنْ كانَ اخْتِلافُهُم رَحمَةً فاجْتِماعُهُم عَذابٌ ؟ قالَ : لَيس حيثُ ذَهَبْتَ وذَهَبوا ، إنَّما أرادَ قولَ اللّه‏ِ عزّوجلّ: «فلَولا نَفَرَ مِن كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ» ، فأمَرَهُم أنْ يَنْفِروا إلى رسولِ اللّه‏ِ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ويَخْتَلِفوا إلَيهِ فيَتَعلّموا ثُمَّ يَرْجِعوا إلى قَومِهِم فيُعَلّموهُم ، إنّما أرادَ اخْتِلافَهُم مِن البُلْدانِ ، لا اخْتِلافا في دِينِ اللّه‏ِ ، إنّما الدِّينُ واحِدٌ .

معانى الأخبار ـ به نقل از عبد المؤمن انصارى ـ : به امام صادق عليه ‏السلام عرض كردم : عدّه‏اى‏روايت مى‏كنند كه پيامبر خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله فرمود : اختلاف امت من، رحمت است؟ امام پاسخ داد : راست مى‏گويند. عرض كردم : اگراختلاف آنان رحمت است پس اتّحاد ايشان عذاب است ؟ حضرت فرمود : معناى اين حديث آن گونه كه تو و آنان فهميده‏ايد نيست، بلكه منظور پيامبر، اين سخن خداوند عز و جل است كه : «چرا از هر گروهى از ايشان جماعتى كوچ نمى‏كنند تا (جماعتى بمانند و) در دين آگاهى پيدا كنند» . خداوند به آنان فرمان داد كه از هر سو نزد پيامبر خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله بروند و پيش او آمد و شد كنند و آموزش ببينند و سپس، نزد مردم خود برگردند و تعليمات دين را به آنها نيز بياموزند . منظور پيامبر، آمد و شد آنها از شهرهايشان بود نه اختلاف در دين خدا؛ دين، البته يكى است.

منبع: يكى از معانى اختلاف ، «آمد و شد» است و حضرت ، حديث پيامبر را به همين تفسير كرده است .