حدیث خوش خُلقى
بحار الأنوار ـ عن الحسن بن محمّد عن جدّه عن غير واحدٍ من أصحابِهِ ـ : إنَّ رَجُلاً مِن وُلدِ عُمَرَ بنِ الخَطّابِ كانَ بِالمَدينَةنِ يُؤذي أبَا الحَسَنِ موسى عليهالسلامويَسُبُّهُ إذا رَآهُ ويَشتِمُ عَلِيّا ، فَقالَ لَهُ بَعضُ حاشِيَتِهِ يَوما : دَعنا نَقتُل هذَا الفاجِرَ ، فَنَهاهُم عَن ذلِكَ أشَدَّ النَّهيِ وزَجَرَهُم ، وسَأَلَ عَنِ العُمَرِىِّ فَذُكِرَ أَنَّهُ يَزرَعُ بِناحِيَةٍ مِن نَواحِي المَدينَةنِ فَرَكِبَ إلَيهِ فَوَجَدَه في مَزرَعَةٍ لَهُ فَدَخَلَ المَزرَعَةَ بِحِمارِهِ فَصاحَ بِهِ العُمَرِيُ لا تُوَطِّئ زَرعَنا فَتَوَطَّأَهُ بِالحِمارِ حَتّى وَصَلَ إلَيهِ ، ونَزَلَ وَجَلَسَ عِندَهُ وباسَطَهُ وضاحَكَهُ وقالَ لَهُ : كَم غَرِمتَ عَلى زَرعِكَ هذا ؟ قالَ : مِئَةُ دينارٍ . قالَ: فَكَم تَرجو أن تُصيبَ؟ قالَ : لَستُ أعلَمُ الغَيبَ . قالَ لَهُ : إنّما قُلتُ : كَم تَرجو أن يَجيئَكَ فيهِ؟ قالَ : أرجو أن يَجيءَ مِئَتا دينارٍ . قالَ : فَأَخرَجَ لَهُ أبُوالحَسَنِ عليهالسلامصُرَّةً فيها ثَلاثُمِئَةِ دينارٍ ، وقالَ : هذا زَرعُكَ عَلى حالِهِ وَاللّهُ يَرزُقُكَ فيهِ ما تَرجو . قالَ : فَقامَ العُمَرِيُ فَقَبَّلَ رَأسَهُ وسَأَلَهُ أن يَصفَحَ عَن فارِطِهِ ، فَتَبَسَّمَ إلَيهِ أبُوالحَسَنِ وَانصَرَف . قالَ : وراحَ إلَى المَسجِدِ فَوَجَدَ العُمَرِيَ جالِسا ، فَلَمّا نَظَرَ إلَيهِ قالَ : اللّهُ أعلَمُ حَيثُ يَجعَلُ رِسالاتِهِ . قالَ : فَوَثَبَ أصحابُهُ إلَيهِ . فَقالوا لَهُ : ما قَضِيَّتُكَ؟ قَد كُنتَ تَقولُ غَيرَ هذا قالَ : فَقالَ لَهُم : قَد سَمِعتُم ما قُلتُ الآنَ ، وجَعَلَ يَدعو لأَِبِي الحَسَنِ عليهالسلامفَخاصَموهُ وخاصَمَهُم . فَلَمّا رَجَعَ أبُوالحَسَنِ إلى دارِهِ ، قالَ لِجُلَسائِهِ الَّذينَ سَأَلوه في قَتلِ العُمَرِيِّ أيُّما كانَ خَيرا ما أرَدتُم أم ما أرَدتُ إنَّني أصلَحتُ أمرَهُ بِهذَا المِقدارِ الَّذي عَرَفتُم وكُفيتُ بِهِ شَرَّهُ. بحار الأنوار ـ به نقل از حسن بن محمّد ، از جدّش ، و او از چند تن از ياران امام كاظم عليهالسلام ـ : مردى از نوادگان عمر بن خطّاب ، در مدينه ، امام كاظم عليهالسلام را آزار مىداد و هر گاه ايشان را مىديد ، به على عليهالسلام دشنام مىداد . برخى از اطرافيان امام كاظم عليهالسلام به ايشان گفتند : اجازه بفرماييد اين بدكار را به قتل برسانيم . امام كاظم عليهالسلام آنان را از اين كار ، به شدّت باز داشت و منع كرد و سراغِ [نشانى ]مرد دشنامگو را گرفت . گفته شد در فلان منطقه از مدينه كشاورزى مىكند . امام عليهالسلام ، سوار بر مَركب ، به سويش رفت و او را در مزرعهاش ديد . با الاغش داخل مزرعه شد . آن مرد فرياد زد : زراعت ما را لگدمال مكن! امام عليهالسلام ، با الاغ از داخل زراعت به سوى مرد رفت تا نزديك وى رسيد . پياده شد و در كنارش نشست . با او خوش و بِش كرد و به وى فرمود : «چهقدر خسارت بر زراعت تو وارد كردم؟» . مرد گفت : صد دينار . فرمود : «اميد دارى چهقدر محصول بهدست بياورى؟» . گفت : غيب نمىدانم . فرمود : «گفتم چهقدر اميد دارى؟» . گفت : اميد دارم دويست دينار محصول بهدست آورم . امام كاظم عليهالسلام كيسهاى به وى داد كه در آن ، سيصد دينار بود و فرمود : «زراعت تو بر جايش باقى است و خداوند ، آنچه اميد دارى ، به تو روزى مىكند» . مرد ، به پا خاست و سرِ ايشان را بوسيد و خواست تا از تقصيرش درگذرد . امام عليهالسلامتبسّمى كرد و بازگشت . امام كاظم عليهالسلام به مسجد رفت و مرد دشنامگو را ديد كه در مسجد ، نشسته است . وقتى نگاهش به امام عليهالسلام افتاد ، گفت : خداوند ، مىداند رسالت خود را كجا قرار دهد! ياران امام كاظم عليهالسلام به سوى آن مرد شتافتند و به وى گفتند : داستان چيست؟ تو تا بهحال به گونهاى ديگر سخن مىگفتى؟! مرد گفت : «شنيديد الآن چه گفتم» و شروع به دعا كردن براى امام كاظم عليهالسلام كرد . گفتگوها ميان مرد و ياران امام عليهالسلام ادامه يافت . وقتى امام كاظم عليهالسلام به خانهاش بازمىگشت ، به اطرافيانش كه [پيش از آن ،] مىخواستند مرد را بكُشند ، فرمود : «كارى كه شما مىخواستيد انجام دهيد ، بهتر بود يا آنچه من انجام دادم؟ من با اين مقدار پول ، كارش را اصلاح كردم و از شرّش در امان گشتم» . منبع: بحار الأنوار : ج 48 ص 102 .
فهرست حکمتنامه جوان خوش خُلقى حديث و آيات
|