حدیث آزمايش با افكنده شدن در آتش

پيامبر صلی الله علیه و آله : اين كه مى‏گوييم ابراهيم ، خليل اللّه‏ است ، خليل يا از «خَلَّه» گرفته شده و يا از «خُلَّه» . اگر ريشه خليل ، خَلَّه باشد ، به معناى نيازمندى و تهى‏دستى است و ابراهيم عليه‏السلام نيازمند به درگاه خداوند بود و به سوى او روى كرده بود و از غيرِ خدا ، خوددار و روى‏گردان و بى‏نياز بود؛ زيرا وقتى خواستند او را در آتش افكنند و از منجنيق پرتاب شد ، خداوند ، جبرئيل عليه‏السلام را فرستاد و به وى گفت : «بنده‏ام را درياب» . جبرئيل عليه‏السلام نزد ابراهيم عليه‏السلام آمد و با او در هوا برخورد كرد و گفت : آنچه مى‏خواهى به من بگو كه خداوند ، مرا براى يارى تو فرستاده است .
ابراهيم عليه‏السلام گفت : «خدا ، برايم بس است و او بهترين وكيل (كارساز) است . من از غير او چيزى درخواست نمى‏كنم و مرا نيازى نيست ، جز به درگاه او» . از اين پس ، او را «خليلِ» خويش ناميد؛ يعنى نيازمند و محتاج به خداوند و بُريده از غيرِ خداوند .