حدیث 114. كنكور الهى

امام على عليه‏السلام: كُلَّما كانَتِ الْبَلوى وَ الاِْخْتِبارُ اَعظَمَ كانَتِ الْمَثوبَةُ وَ الْجَزاءُ اَجْزَلَ اَ لاتَرَوْنَ اَنَّ اللّهَ سُبحانَهُ اخْتَبَرَ الاَْوَّلينَ مِنْ لَدُنْ آدَمَ ـ صَلواتُ اللّه‏ِ عَلَيْهِ ـ اِلى الاْخِرينَ مِنْ هذا الْعالَمِ بِاَحْجارٍ لاتَضُرُّ وَ لاتَنْفَعُ وَ لاتُبْصِر وَ لاتَسْمَعُ فَجَعَلَها بَيْتَهُ الْحَرامَ الّذى جَعَلَهُ اللّه‏ُ لِلنّاسِ قياما...؟! وَ لكِنَّ اللّهَ يَخْتَبِرُ عِبادَهُ بِاَ نْواعِ الشَّدائِد وَ يَتَعَبَّدُهُم بِاَ نْواعِ الْمَجاهِدِ وَ يَبْتَليهِم بِضُروبِ الْمَكارِهِ اِخْراجاً لِلتَّـكَـبُّرِ مِنْ قُلوبِهِمْ وَ اِسْكاناً لِلتَّذَلُّلِ فى نُفوسِهِم وَ لِيَجْعَلَ ذلِكَ اَبواباً فُتُحاً اِلى فَضْلِهِ وَ اَسْباباً ذُ لُلاً لِعَفْوِهِ؛

هر چه گرفتارى و امتحانْ بزرگ‏تر باشد، پاداش [آن] بيشتر است. مگر نمى‏بينيد كه خداى سبحان از زمان آدم ـ صلوات اللّه‏ عليه ـ تا آخرين نفر از مردم اين جهان را با سنگ‏هايى كه ضرر و نفعى نمى‏رسانند و نمى‏بينند و نمى‏شنوند، آزمود و آن سنگ‏ها را خانه حرمت خود ساخت؛ خانه‏اى كه آن را وسيله قيام مردم قرار داد ...؟! خداوند، بندگانش را با انواع سختى‏ها امتحان مى‏كند و با رنج‏ها و كوشش‏هاى گوناگون، به بندگى وادارشان مى‏سازد و آنها را با امور ناخوشايند، مى‏آزمايد تا خودبزرگ‏بينى را از دل‏هايشان بيرون كند و فروتنى را در جان‏هايشان ساكن سازد و اين را درى گشوده به سوى لطف و بخشش خود و وسيله‏اى آماده براى گذشت و آمرزش خويش قرار دهد.

منبع: شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحديد، ج 13، ص 156 ـ 157.