امام عـلى عليهالسلام فرمود: هر چه را مردم به تو گفتند، به مردم مگو و بر مگردان، كه همين در نادانى و حماقت، كافى است!
«شنيده»هايمان و «خوانده»ها بسيار است، ولى عاقلانه نيست كه بلندگوى تكرار شنيدهها و خواندهها باشيم، بىآنكه آنچه را «مىگويند» و مىنويسند، به محك بزنيم و بسنجيم و راست و دروغ و صلاح و فساد آن را ارزيابى كنيم.
وقتى بازار «شايعه» داغ است، نقل حرف مردم «شايعه پراكنى» مىشود.
وقتى عدهاى نان دروغ مىخورند و كسب تهمت دارند، بازگويى آنچه در گوش ما مىخوانند و در اطرافمان مىپراكنند، گاهى مصداق «نشر اكاذيب» مىشود.
گرچه «دل»، مىخواهد انسان هر چه را شنيد، بگويد و از اين راه براى خود وجهه و عنوانى كسب كند،
ولى «عقل»، فرمان درنگ و تأمل مىدهد. بايد در پالايشگاه ذهن خود، مطالب و شنيدهها را پالايش كنيم، ناسالمها را دور بريزيم و براى گفتنىها معيار داشته باشيم.
گاهى رسوايى و بىآبرويى و پشيمانى، محصول و فرايند همينگونه «نقليات» و پراكندن «حرف مردم» است.
راستى... اگر اين روش، ابلهانه نيست، پس چيست؟