حدیث كسى كه شايسته همنشينى نيست
خزانة الخيال :قالَ لُقمانُ : إنَّ الفاحِشَ البَذِيَّ الشَّقِيَّ إن يُحَدِّث فَضَحَهُ لِسانُهُ ، وإن سَكَتَ فَضَحَهُ العِيُّ ، وإن عَمِلَ أساءَ ، وإن فَعَلَ أضاعَ ، وإنِ استَغنى بَطِرَ ، وإنِ افتَقَرَ قَنِطَ ، وإن فَرِحَ سُرَّ ، وإن سَأَلَ ألحَفَ ، وإن سُئِلَ بَخِلَ ، وإن ضَحِكَ نَهِقَ ، وإن كافَأَ جارَ ، وإن زَجَرَ عَنُفَ ، وإن ذَكَرَ غَضِبَ ، وإن أعطى مَنَّ ، وإن اُعطِيَ لَم يَشكُر ، وإن أسرَرتَ إلَيهِ خانَكَ ، وإن أسَرَّ إلَيكَ اتَّهَمَكَ ، وإن كانَ دونَكَ هَمَزَكَ ، وإن كانَ يَستَريحُ زاجَرَهُ . خزانة الخيال :لقمان گفت : «انسان زشتكارِ ناسزاگوى بدبخت، اگر سخن بگويد ، زبانش او را رسوا مىكند و اگر ساكت شود ، گنگىْ او را رسوا مىسازد ، واگر عمل مىكند بد عمل كند ، و اگر كار كند ، ضايع مىكند و اگر بىنياز گردد ، ناسپاسى مىكند و اگر فقير شود ، مأيوس مىگردد و اگر شاد شود، از شدّت شادى، ناسپاس مىگردد و اگر در خواست نمايد ، پافشارى مىكند و اگر از او چيزى خواسته شود ، بخل مىورزد و اگر بخندد ، [چنان قهقهه مىزند كه گويى] عَرعَر مىكند و اگر مجازات كند ، ستم مىكند و اگر تشر بزند ، درشتى مىنمايد و اگر به يادش آيد، خشم مىگيرد و اگر ببخشد ، منّت مىنهد و اگر به او عطا شود ، سپاس نمىگزارد و اگر راز به او بسپارى ، به تو خيانت مىكند و اگر براى او رازدارى كنى ، متّهمت مىكند و اگر پايينتر از تو باشد ، از تو عيبجويى مىكند و اگر كسى به استراحت بپردازد ، او را از آن باز مىدارد» . منبع: خزانة الخيال : ص 567 .
فهرست حكمت نامه لقمان كسى كه شايسته همنشينى نيست حديث و آيات
|