حدیث فصل دهم: حكمتهاى جامع
عنه عليه السلام :قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ : إن تَأَدَّبتَ صَغيرا انتَفَعتَ بِهِ كَبيراً ، ومَن عَنى بِالأَدَبِ اهتَمَّ بِهِ ، ومَنِ اهتَمَّ بِهِ تَكَلَّفَ عِلمَهُ ، ومَن تَكَلَّفَ عِلمَهُ اشتَدَّ لَهُ طَلَبُهُ ، ومَنِ اشتَدَّ لَهُ طَلَبُهُ أدرَكَ بِهِ مَنفَعَةً ، فَاتَّخِذهُ عادَةً . وإيّاكَ وَالكَسَلَ مِنهُ وَالطَّلَبَ بِغَيرِهِ ، وإن غُلِبتَ عَلَى الدُّنيا فَلا تُغلَبَنَّ عَلَى الآخِرَةِ ، وإنَّهُ إن فاتَكَ طَلَبُ العِلمِ فَإِنَّكَ لَن تَجِدَ تَضييعا أشَدَّ مِن تَركِهِ . يا بُنَيَّ ، اِستَصلِحِ الأَهلينَ وَالإِخوانَ مِن أهلِ العِلمِ إنِ استَقاموا لَكَ عَلَى الوَفاءِ ، وَاحذَرهُم عِندَ انصِرافِ الحالِ بِهِم عَنكَ ، فَإِنَّ عَداوَتَهُم أشَدُّ مَضَرَّةً مِن عَداوَةِ الأَباعِدِ بِتَصديقِ النّاسِ إيّاهُم لاِطِّلاعِهِم عَلَيكَ . امام صادق عليه السلام ـ در بيان سفارشهاى لقمان عليه السلام به پسرش ـ : اى پسرم! اگر در كودكى ادب شوى ، در بزرگى سودش را مىبرى. هر كه قصد ادب كند ، به [كسب بيشتر] آن اهتمام مىورزد و هر كه به آن اهتمام ورزد ، خود را براى آموختن آن ، به سختى مىاندازد و هر كه خود را براى آموختن آن ، خود را به سختى اندازد ، شديدتر [و تشنهتر] آن را طلب مىكند و هر كه آن را به شدّت طلب كند ، به سودش دست مىيابد . پس آن را عادت خود قرار بده و بپرهيز از اين كه در كسب آن ، تنبلى كنى و در پىِ چيز ديگرى بروى . اگر در برابر دنيا شكست خوردى ، در برابر آخرت شكست نخور ، و اگر دانش نجويى ، هرگز زيانى شديدتر از ترك آن نخواهى يافت . اى پسرم ! ميان خودىها و برادران اهل علم ، اگر به تو وفادارند ، اصلاح كن ، و اگر نظرشان نسبت به تو عوض شده ، از آنان بر حذر باش ؛ زيرا از آنجا كه مردم نظر آنان را ـ به دليل آگاهىشان بر تو ـ دشمنىِ آنان ، زيانبارتر از دشمنىِ بيگانگان است . منبع: قصص الأنبياء : ص 194 ح 244 ، بحار الأنوار : ج 13 ص 419 ح 13 .
فهرست حكمت نامه لقمان فصل دهم: حكمتهاى جامع حديث و آيات
|